tchåssî

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Bodje "tchåsse", avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.

Prononçaedje

• AFE :
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /t͡ʃɔː.ˈsiː/
• Ricepeures : tchås·sî

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	tchåe
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	tchåîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	tchåans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	tchånut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	tchårè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	tchåive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	tchåe
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	tchåî
Ôtes codjowaedjes	sipepieus tåvlea

tchåssî (v. å coplemint)

1. mete (on solé, ene tchåsse) a s' pî.
   • Avou l' tins k' i fwait e nosse payis, on l' åreut bén tchåssî d' ene pwaire di shabots, et n' el nén leyî a pîs dischås — C. Quinet (fråze rifondowe).
2. mete (èn ôte mousmint).
3. On n' prind nén l' tins di fé ses coûsses, et di tchåssî s' vantrin — P.-H. Thomsin (fråze rifondowe).

Parintaedje

• tchåssaedje
• tchåsseure

Mots d’ aplacaedje

• tchåsse-pî

Sinonimeye

• mete

Ratourneures

1. tchåssî onk divins l' ôte : etchåssî, emantchî.
2. on n' va nén e paradis tot tchåssî tot moussî : cwand on mourt on n' prind nén ses béns avou; on dit eto : « on waxhea n' a pont d' taxhe ».

Ortografeyes

Divant 1900 :

• châsi : E212

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• tchaussi : C8
• tchåssî : E1
• tchaussî : C9 ^{(cf. orto.)}

E rfondou walon :

• tchåssî : R10 ^(lére)

Ratournaedjes

tchåssî

• Arabe marokin : lebes =‎ لبس
• Francès : chausser ^(fr)

Pårticipe erirece

tchåssî o.

1. Pårticipe erirece omrin do viebe "tchåssî", ki pout esse eployî come addjectif et come sustantif.

Ratourneures

1. c' est todi l' coibjhî k' est l' pus må tchåssî
2. ni riyoz nén des må-tchåssîs : i gn a des savates po tertos