splitchî
Cogne prumrece (dirî voyale) |
Dispotchaedje (dirî cossoune) |
Divanceye voyale (dirî cossoune) |
---|---|---|
splitchî | siplitchî | esplitchî |
Etimolodjeye
candjîTayon-bodje latén « pilāre » (« pilare ») (peler), avou l’ rafoircixhante betchete « s- » des viebes, çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes, li tcherpinte existéve dedja dins l' vî lingaedje d’ oyi (vî francès « espeluchier »).
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes :
- /spli.ˈt͡ʃiː/ /spli.ˈt͡ʃi/ /spli.ˈt͡ʃe/ /spli.ˈt͡ʃɛ/ /sply.ˈt͡ʃɛ/
- (pa rfrancijhaedje) /sply.ˈʃɛ/
- (cogne gåmesse) /ɛ.pli.ˈt͡ʃiː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /spli.ˈt͡ʃiː/
- diferins prononçaedjes :
- Ricepeures : spli·tchî
Viebe
candjîDjin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | splitche |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | splitchîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | splitchans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | splitchnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | splitchrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | splitchive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | splitche |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | splitchî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
splitchî (viebe å coplemint)
- (mot d’ coujhnåjhe) rinetyî (ene ahessante plante) po n' wårder ki çou k' on-z a dandjî.
- Siplitchî del salåde des tchamps, c' est tirer les fleurs et tot l' mwais evoye.
- Dji rvoe nosse måjhon, dji m' di : la c' esteut m' tchambe; on splitchive les toubaks e-n ene téle plaece; on pindeut les foyes e-n ene téle plaece — Lucyin Mahin (fråze rifondowe).
- C' est ene harlande, saiss, çisse-lale: elle a metou tote li matinêye po {{~]] ene respulêye di poes — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece, a "harland" (fråze rifondowe).
- (dujhance sociåle) dimander des kesses et des messes a (ene sakî).
- Ele m' a splitchî on cwårt d' eure å long po sawè cwè, mins dji n' lyi a rén dit.
- Les policîs malaizyins l' ont rascodou et i l' ont pår siplitchî — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
Parintaedje
candjî- splitchaedje, splitcheu, splitchant, splitcheure, splitchoe
- diplitchî
- risplitchî, rasplitchî
- splitchner
Mots d’ aplacaedje
candjîMots vijhéns
candjî- (rinetyî ene ahessante plante) : splossî, displossî, netyî
- (dimander des kesses et des messes) : kesmessî
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
candjîrinetyî ene ahessante plante
dimander des kesses et des messes
- Francès : interroger (fr), cuisiner (fr)
Pårticipe erirece
candjîsplitchî omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "splitchî".