péyî

Walon (Rifondou)

Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

Viebe

péyî

I. [v.s.c.]

1. voleur ene sacwè k' on sait bén k' on årè nén, et ndè divni cåzu malåde.
   • D' å long des måjhons må stampêyes, Avou leus iys d' gamén ki péye, Les ovrîs vont, sins spwer, biesmint S' crever ç' djoû ci po mindjî dmwin — Franz Dewandelaer (fråze rifondowe).

   Loukîz a: djéryî, bediver, teguer.

   F. se languir, soupirer, gémir.

   fé péyî fé ratinde ene sakî k' a håsse d' ene sacwè.

   • Dj' el a fwait péyî divant d' lyi dner di m' toubak ([Motî d' Nivele]]).

   F. faire languir.

2. sinte (noder) les passêyes d' on djibî, tot djåzant d' on tchén d' tchesse.
   • Waite, mi tchén come i péye; gn a on lapén, surmint — Motî do Coûtchant walon (fråze rifondowe).

   F. s'exciter.

II. [v.c.n.d.]

1. péyî après djéryî après.
   • Ele ni fwait ki d' péyî après çki les ôtes ont ([Motî d' Nivele]]).
   • Comint çk' on fwait cwand l' breyoe sûne, cwand l' schô d' nosse mame nos emacrale cwand, rapetachant ses plaijhis, el tchå pîle et péye après ses veyous-voltî — Danielle Trempont (fråze rifondowe).

   F. convoiter.

2. péyî po ki pîler, si plinde po-z aveur åk.
   • Il a vnou péyî por mi lyi dner on pwin (Motî picård d' Irchonwé).

   F. quémander, implorer, solliciter.

Addjectif

| péyant, péyante [addj., purade padvant]

1. k' est ki péye.
   • I fjheut des péyants iys, tot rwaitant les ôtes efants ki mougnént des crostions.

   F. envieux, désireux, rempli de désir.

Addjectif

| péyåd, péyåde [addj. & o.f.n.]

1. djériåd.

   F. envieux, avide.

2. bribeus(e).
   • N' alez nén fé l' péyåd po-z awè des puns po rén !
   • C' est ene péyåde k' elle est todi a vost ouxh (Motî picård d' Irchonwé).
   • Vla co l' péyåd k' arive cwand k' on s' va mete a tåve.

   F. mendiant, quémandeur, pique-assiette.

   co pus péyåd k' on tchampete paski, dinltins, les tchampetes vinént briber mon les djins, po-z "arondi leus féns d' moes".

Sustantif

| péyeu, péyeuse u péyresse [o.f.n.]

1. péyåd(e).

   F. quémandeur, solliciteur.

Sustantif

| péyon [o.n.]

1. sacwè k' on péye après.

   F. rêve, désir, vœu.

   • On blanc Noyé: les cazuwires péyons d' on reve d' efant — Christian Quinet (fråze rifondowe).

   Loukîz a: rafiya.