Uzeu copene:Reptilien.19831209BE1/oyou

teuf-teuf

Bondjoû Reptilien,

Dj' a rwaitî vosse lisse avou les mos ki vos avoz oyou eviè Tchålerwè. Dj'a ene rimarke a fé rwaitant 'l mo "teuf-teuf". Djenerålmint, dj' uze èç mo po dire ene "vweturete" ([FR] Voiture sans permis)

Amiståvmint,

Èl-Gueuye-Noere

Oyi, asteur ki vos l’ dijhoz, c’ est ene sinsyince ki s' tént. Gråces pol temognaedje ;-) Reptilien.19831209BE1 (copene) 19 di måss 2020 a 22:30 (UTC)

kékes mots

Bonswer.

Po take et spritche oyi, c' est des mots foirt corants; on l' dit insi a Lidje eto (minme e francès redjonå). (PS: ene take di veule. Ene sacwè est fwait di + ene matire.)

Po "awou", i gn a "ewou" come cogne rifondowe (dobe rifondowe a costé di "eyou").

Po "chtorke"; dj' a-st oyou sovint, dins des cåzaedjes e francès, l' addjectif "chtorké" (ou l' viebe); li sinse c' est ctoirdou, disbrôlé, ou co fén sô. Dins vost egzimpe, estoz seur ki c' est l' sinse di stroet ? ça n' sereut nén ki l' plaece la k' i vout fé rintrer (ou l' sacwè ki dvreut rintrer) a stî abumêye ou toirdowe ?

Disk' asteure dji n' l' aveu måy rissintou come walon (do costé d' Lidje i n' a nén d' mots ki cmincèt pa /ʃt-/; di fwait li son /ʃ/ n' egzistêye ki come alofone di /sj/)

Dji pinséve ki c' esteut do francès argotike; mins dji nel trouve nén dins les motîs francès; adon, motoit d' l' itålyin ou do sicilyin ? E-n itålyin i gn a "storcere" (=stoirtchî), "storto" (=stoirt) ; dji croe k' ça vént d' la.

--Srtxg (copene) 23 d' djanvî 2021 a 01:36 (UTC)

Merci pol corwaitaedje.

• Po chtorke, i s' pout bén ki vs av råjhon, mi dji n' conoxhe nén c' mot la. C' est on mot k' èn ome a-st eployî cwand il a sayî d' fé moussî ene sacwè divins ene ôte et k' ça n' aleut nén, mins dji m' sovén pus cwè å djusse, motoit bén on boulon dvins ene scråwe. C' est mi kel a comprins come trop stroet po k' ça poye rintrer (e francès dj' åreut dit : trop juste). Mins dji va lyi rdimander cwè, djel voe dimegne al shijhe.
• Po take di veule, dji coridje.

Reptilien.19831209BE1 (copene) 23 d' djanvî 2021 a 10:12 (UTC)

D' après l' eployaedje do mot ki dj' kinoxhe, dji l' åreut compris come cwè l' boulon sreut ene miete toirdou; oudonbén s' filé trop uzé ou purade stritchî.

si l' sicråwe sereut trop stroete, dji direu simplumint k' elle est trop ptite

(PS: scråwe e castiyan si dit "tuerca"; c' est m' shonne-t i l' minme bodje latén ki "toirtchî"; co l' minme idêye pa drî)

Après, motoit bén k' i gn a-st avou on stindaedje di sinse : toirtchî => målåjhey a passer => trop stroet (mins surmint avou ene idêye ki c' est stroet adon ki ça nel divreut nén)

Ci mot la (come addjectif ou viebe) est corant e francès d' Lidje (wice k' i gn a yeu bråmint d' itålyins k' ont vnou ovrer come houyeus)

--Srtxg (copene) 23 d' djanvî 2021 a 10:39 (UTC)

Come convnou, dj' a veyou l' ome ayir. Dji nel kinoxhe nén foirt bén mins ça nos a dné ene ocåzion di s' kinoxhe ene miete dipus. Sins trop dner des racsegnes sor lu, dji pou dire k' il est d' Anderluwe, k' i vike todi låva, k' il a 31 ans, k' i boute a Tchålerwè dispus 15 ans, et k' i djåze voltî on walon k' on preut dire d' asteure, avou bråmint des mots francès riwalnijhîs. Ès walon, i l' a-st aprins d' ses grands-parints, aprume do costé d' ès mame, k' ont todi viké do costé d'Liene(-e-Hinnot) (Fontinne-l'-Eveke). Il eploye sakî purade ki satchî, acater purade k' atchter (des cognes picådes), vikî purade ki viker ; ses cawetes di codjowaedje po l' DIE sont-st avou -oû : dj' avoû, astoû (esteu), pèrdoû (prindéve),... On walon did låvå waire sorprindant !

I m' a-st acertiné ki por lu ci mot la aveut-st aprume li sinse d' estroet (i cnoxhe eto l' mot (è)streut [O2] k' i prononce purade avou CH : chreut), di trop ptit/serré. Metans, cwand on vout fé passer ene sacwè divins ou ådfoû ene ôte sacwè et ki gn a nén assez d' plaece po l' poleur fé, come mete on meube divins l' cofe d' ene vweteur, u l' fé passer ådfoû d' ene finiesse. Si après deus-troes sayes on n' î arive nén, i direut k' c' est chtorke (on n' î arive nén mins ça n' vout nén dire k' on n' î arivrè nén tot s' î prindant otrumint). I m' a-st eto acertiné l' sinse di limite, trop djusse dins l' tins. Metans, s' on vout daler å cinema pol seyance di 18 h mins k' sol tchimén on voet bén k' on n' serè nén la a tins : c' est chtorke, on n' va nén ariver a tins. Dji lyi a dmandé s' on poreut dire : ça va esse echtorke, avou ene divanceye voyale, mins i nel såreut dire, i n' l' eploye k' après c’est, purade come ene ratourneure. Eto, et la i m' shonne ki ça rdjond ene miete çou k' vos djhoz, on l' direut eto cwand on n' arive pus a fé moussî ene sacwè divins ene ôte, adon k' on-z î ariveut divant. Metans, cwand on-z a vormint do må a mete on toûne visse dins l' finte d' ene visse pask' ele tote disfôrmêye après awè foirci mwins côps, u k' ele est tote eruneye : dj' ai dou mau a rsakî (rsaetchî) l' visse, c' est chtorke (« c' est peine perdue »). Sorlon lu, i n' direut nén k' el visse est chtorke u k' ele a divnou chtorke (et co moens chtork(e/ê)ye), c' est purade el sitouwåcion k' est chtorke, come divnowe trop målåjheye, k' on s' discoraedje a porshure pask' on voet bén k' i gn a pô d' tchance d' ariver a çou k' on vleut fé.

Po çou k' est d' sawè d' ewou çki ça vént... dji resse sins response. I va dmander a s' grand-mame, i pinse ki c' est d' leye k' il a-st aprins c' mot la. Dji lyi a dmandé s' i direut çoula d'ene sacwè di ctoirdowe, metans on clå ctoirdou. Il a tuzé on moumint divant d' èm dire ki por lu neni. E s' tiesse, c' est vormint on manque di plaece, di tins, motoit di foice. Metans, dins l' egzimpe do boulon dins li scråwe, c' est soeye-t i paski ça n' rinte nén (manke di plaece, trop stroet), soeye-t i pask' on n' a nén assez d' foice (mins ene ôte djin pus foite poreut-st adierci).

Nén åjhey por mi ! Divins l' BSLLW, lº 37, p. 314, divins l' motî gåmès da Edouard Liégeois, on trouve chtraque : vormint fwaibe, ki fwebli di cåze del maladeye. Dji n' såreu dire si gn a-st on loyén. Dji n' a rén trové ezès motîs picårds ki poreut ns aidî. C' est tot çou ki dj' pou dire pol moumint. :-\ Reptilien.19831209BE1 (copene) 25 di djanvî 2021 a 09:50 (UTC)

chkarpe

@Èl-Gueuye-Noere, vos k' estoz do costé d' Tchålerwè, est çki vs eployîz ç' mot la e francès d' Beldjike ? Metans : « j'enlève mes chkarpes » ? Av oyou d' otès djins eployî ç' mot la ? Reptilien.19831209BE1 (copene) 23 d' måss 2021 a 12:59 (UTC)

Bondjoû Reptilien,

Dj' a d'dja oyou cisse mot, mins ç' est purade rålmint uzé. Cisse mot vént azår di l' italyin, veyånmint k' nos avans ene grande kiminålté italyinne : chkarpe => scarpe ([IT] solés) => scarpa ([IT] solé).

Amiståvmint,

--Èl-Gueuye-Noere (copene) 23 d' måss 2021 a 13:45 (UTC)