Uzeu copene:Èl-Gueuye-Noere

éndjolike codeu

Bondjoû Èl-Gueuye-Noere, por mi on codeu c' est ene djin ki code (des fleurs, des fruts, ...). On côdeu, lu, sicrît do côde divins on lingaedje éndjolike. Por mi, on éndjolike côdeu — dji n' sai vormint s' i fåt mete l' addjectif padvant, come il est a troes pîs — c' est don on programeu, nén li lingaedje. On éndjolike côdaedje poreut s' fé comprinde el sinsyince ki vos dnez. Avoz trové cisse rascegne la ene sadju ? Reptilien.19831209BE1 (copene) 29 d' avri 2020 a 05:39 (UTC)

PS. éndjolike côdaedje, a n' nén maxhî avou l' ecôdaedje (éndjolike) k' est l' UTF-8, l' ISO 8859 1,... Reptilien.19831209BE1 (copene) 29 d' avri 2020 a 06:06 (UTC)

Bondjoû Reptilien,

En fwait, dj' aveut askepyî "éndjolike codeu" (k' on doet lomer "éndjolike côdaedje"), paski dj' esteut e trén d' scrîre on djermon d' årtike Wikipedia sol Python (k' est on éndjolike côdaedje). Mins nerén, padri l' awè scrî, dj' a trové on ôte årtike ki cåze di çoula : [1]. Do côp, après ki dj' årè fwait sacwants rcweraedjes sol place del addjectif, on pôrè raddjouter li noûmot "éndjolike côdaedje" sol Wiccionaire?

Pocwè avoz-vos disfacé li R11 (ki vout dire: collectif initié par Lucien Mahin & Pablo Sarachaga, L' esplicant motî so Wikipedia, avec des liens automatiques entre articles (2004-2008)) dål årtike? Pask' en fwait, dj' aveut trové 'ç mot rola (lingaedje éndjolike).

Amiståvmint,

Èl-Gueuye-Noere (copene) 29 d' avri 2020 a 11:01 (UTC)--

El rahouca R11 c' est l' ci do pordjet motî k' esteut so Wikipedia et k' est asteure divnou l' Wiccionaire (R12). Li sustantivire lingaedje éndjolike n' est nén divins R11 (ki dvreut esse vaici, mins gn a rén), i gn a ki lingaedje (vaici, todi sins l' sustantivire). C' est po çoula djel a rsaetchî. Si vos vlîz dire ki ç' mot la est so Wikipedia, adon çou n' est nén R11, mins R17. Et, come dji voe ki vs avoz prins consyince ki : codeu ≠ côdeu, adon dji disface eto l' redjiblaedje. Amiståvmint, Reptilien.19831209BE1 (copene) 29 d' avri 2020 a 11:23 (UTC)

pixhatte

Bondjoû. Al va rade : pixhate (avou on seu t) e rfondou ;-) Pont d' dobe cossounes e rfondou, apus ki dins les voyales naziåles in, on, evnd. shuvou d' on N : rinne, djonne,... et ss etur deus voyales (po nel nén prononcî Z). Dji vos lai coridjî ? Reptilien.19831209BE1 (copene) 12 di djulete 2020 a 09:55 (UTC)

Bonswer,

Vocial, dji l' a coridjî. Dj' a scrî eto ene pitite-note sol pådje avou l' mwaijhe ortografeye. Vos ploz l' disfacer si vos vloz, djè n' pou nén l' fé tot seu, veyånmint ki dji so nén manaedjeu roci.

Amiståvmint,

--Èl-Gueuye-Noere (copene) 12 di djulete 2020 a 19:51 (UTC)

théyâte

Bondjoû, todi al va rade paski m' raloyaedje internet mi fé des mizeres dispu on ptit moumint : théyâte (avou on H) çou n'est nén do Feller, la k' on n' mete nén les H etimolodjikes, adon pont di CH /k/, PH /f/, RH /ʀ/, TH /t/. Si c'est on scrijha ki vs av trové, adon c'est surmint on scrijhaedje di dvant Feller (divant 1900) néni ? Reptilien.19831209BE1 (copene) 14 di djulete 2020 a 16:15 (UTC)

Bonswer,

Dj' a trové li mot "théyâte" dins on live ki dj' uze (Michel Moreaux, Mémoire en images : Lodelinsart). E fwait, li mot "théyåte" vént d' on no prope : Théyâte Wallon d' Charlerwè. Mins cwand dji lé ç' passaedje d' èç live, il est soulmint scrî k' el organizaedje rola a stî manaedjêye på Albert Léonard disk' a 1970, cwand il a revoyî.

Do côp, dji n' sai nén vos acertiner si ç' est do Feller, obén do dvant Feller.

Amiståvmint

--Èl-Gueuye-Noere 14 di djulete 2020 a 17:34 (UTC)

Omosecsuwalité

On dit k' les sûtîs apudnut foû des flôtches des ôtes, et k' les moens sûtîs n' apudnut ddja nén d' leu prôpès flôtches. Sayans e walon d' aprinde foû des flôtches des ôtes lingaedjes.

Cwand on cåze d' ene djin, i fåt dire "gaiyisté". On dit "idintité sintimintrece". Minme po des biesses k' ont des dujhances come les djins, metans les pingwins.

Mins i m' shonne k' on pout cåzer di "l' omossecsuwalité" dvins les rnåds, les liyons etch., ki n' font k' cougnî. - Djôr, 18 d' awousse 2020 a 23:45 (UTC)

Dank brånmint des côps po vos esplicaedjes. Dji sayrè d' prinde asteme åzès diferinces etur les deus mots e walon, mins ossu dins les ôtes lingaedjes ki dji djåze.

Dj' a candjî l' no d' el årtike ki dj' aveut askepyî so Wikipedia : Omossecsuwalité => Gaiyisté. N' tchictez nén al coridjî, si vos vloz.

Amiståvmint,

--Èl-Gueuye-Noere (copene) 19 d' awousse 2020 a 09:41 (UTC)

grande lete a l' atake des definixhas

Bondjoû,

Djusse on ptit messaedje po vos dmander di n' pus mete di grande lete a l' atake des definixhas (espikêyes), metans vaici. Dji fjheu come vos cwand dj' a cmincî (come on fwait sol Wiktionnaire francès), et Lucyin m' a dmandé (si on vout) di fé come lu et d' èn nén mete di grande lete (come sol Wiktionary inglès). Come çoula, dji n' riparsè nén dirî vos a tchaeke côp, ki s' pout fé risinti come ene tape so les doets ;-) Reptilien.19831209BE1 (copene) 11 di setimbe 2020 a 09:44 (UTC)

Bondjoû,

Dji prindrè asteme a çoula al avni. ;-)

Amiståvmint,

--Èl-Gueuye-Noere (copene) 11 di setimbe 2020 a 11:31 (UTC)

sacwants noûmots

Bondjoû,

Dji vs respond vaici åd fwait di sacwants mots ki vos avoz dné dinsWiccionaire:Nosse_cåbaret#Li Walofile Gazete

> R(i)masteurijhî

purade ki d' prinde setchmint l' mot inglès (come ça a stpi fwait e francès), on pout tuzer cwè çki ça vout dire "remasteriser". ça vout dire rifé on "master", dj' ô bén ene mwaisse copeye, ene mwaisse modêye. Fé di l' eredjistrumint k' on-z overe disseur, li mwaisse eredjistrumint.

el rifé mwaisse, li mwaisse-rifé; li mwaisse-rifjhaedje d' ene plake di muzike. (l' erfé mwaisse, el mwaisse-erfé; el mwaisse-erfijhaedje d' ene plake... si vos eployîz pus voltî li dvanceye voyale)

Po çou k' est do francès "mastériser", inglès "to make a master", po çoula "fé mwaisse" n' ireut nén, la k' ça sereut å pus sovint compris ôtrumint. Mins la eto, cwè çki ça vout dire? C' est fé ene "matrice", on "mwaisse moule", ki sievrè dins l' processus industriyel do fjhaedje des plakes. "matrice" egzistêye e walon, on pôreut-st adon ahiver "matrijhî" (et, tot rloucant l' wiccionaire e francès, dji voe ki "matricer" egzistêye e francès come sinonime di "mastériser")

Di "matrijhî" adon "r(i)matrijhî" est on derivé naturel.

Les deus viebes pôrént eto siervi a totes sôres di (r)fijhaedje di matrices, nén seulmint po les plakes di muzike (e francès "matricer" est eployî eto pol fijhaedje di pîces metalikes).

@Lucyin et @Reptilien.19831209BE1, cwè ndè pinsez ?

> pask' i c' est nén l' nute k' est noer, mins bén l' awaiteu.

Adon c' est on noer awaiteu d' nute

E walon i n' a do côp pot d' dotance etur (noer -> (awaiteu <- (d' nute)) eyet (awaiteu <- (d' (noere) -> nute)).

--Srtxg (copene) 13 d' octôbe 2020 a 21:13 (UTC)

Bonswer Pablo,

Dj' a d'dja rcoridjî li fråze avou l' noer awaiteu d' nute. Pol viebe r(i)masteurijhî, c' est purade po fé des noveas fimes ki sont pår les minmes k' les ancyins, mins avou les moyéns d' asteure. Do côp, dji n' sai nén vraiymint ké viebe uzer, sortoit k' on-z a brånmint ratuzé dsu. Fådreut bén ki dji reléjhe tot po sayî d' sawè.

P.S. : Dji so foirt binåjhe d' vir ki vs estoz d' eralant sol Wikipedia, l' Wiccionaire, insi ki dzo l' forom Berdelaedjes. ;-)

Amiståvmint,

--Èl-Gueuye-Noere (copene) 13 d' octôbe 2020 a 21:41 (UTC)

Bonswer,

> c' est purade po fé des noveas fimes ki sont pår les minmes k' les ancyins, mins avou les moyéns d' asteure.

oyi, dji direut rifé mwaisse.

metans, i gn a 2-3 ans did ci i gn a-st avou on mwaisse-rifjhaedje do fime da Meliès, Voyaedje sol lune, ki permeta del rivey come (ou cåzu come) les djins l' avît veyou cwand il a rexhou pol prumî côp. Ci mwaisse-rifjhaedje la si fjha avou sacwants bokets did ci did la (i n' aveut pus nou fim etir, rén k' des bokets d' pelicule, fråjhûles k' arape, ki toumént a poûssire si on les capougnive di trop). Tos ces bokets ont stî fotografyîs; poy so ene copiutrece, les bokets d' ene minme imådje secwince ont stî metous eshonne po sayî d' aveur des imådjes etirs, rissaetchî les gretes et les taetches, et mete tchaeke imådje sol minme plaece ki ls ôtes (po n' nén aveur cist efet di bodjaedje tot costé des vîs fimes). Les cis k' ont rfwait mwaisse ci fime la, ont vormint fwait on mwaisse ovraedje, come des mwaisses :-)

--Srtxg (copene) 13 d' octôbe 2020 a 22:03 (UTC)

Mi, dji voe vormint voltî l' atåvla di prinde el bodje mwaisse po nd e fé on viebe, dins l' sinse di « åd dzeu d' tot ». Dji m' atindeu purade a ene sacwè come r(i)mwaissijhî u ramwaissijhî (avou ra- ki mostere li rindaedje : rinde meyeu), mins r(i)fé mwaisse ça passe eto, minme si dj' a ene miete do må avou des viebes compôzés (avou loyeure) : mwaisse-erfé. Reptilien.19831209BE1 (copene) 14 d' octôbe 2020 a 05:59 (UTC)

> dj' a ene miete do må avou des viebes compôzés (avou loyeure)

mi avou, c' est po çoula ki dj' eploye purade r(i)fé mwaisse (li sustantivaedje, lu, est bén mwaisse-rifjhaedje dins les deus cas).

po ndè fé on vraiy viebe, l' aroke c' est k' i gn a ddja mwaijhi eyet mwaistri, avou des sinses foirt diferins (li prumî n' a rén a vey avou l' bodje mwaisse), et ça pôreut fé des måcoprindaedjes. Et poy, V+Addj va foirt bé come piceure walone.

--Srtxg (copene) 14 d' octôbe 2020 a 11:30 (UTC)

D' ôtes noûmots

Kirguizistan

Vos avoz atåvlé Kirkizistan :

Sol wikipedia et ds ôtes ratournaedjes di pays, on-z a ddja eployî Kirguiztan.

Dins l' corijdrece dj' aveut meto kirguiz pol lingaedje, eyet come adjectif (avou kirguize pol femrin)

Les cossounes do no natif, eyet e rûsse avou, c' est K-G-Z; do côp dji croe ki ça sereut mî d' wårder l' son /g/ pol deujhinme cossoune purade ki /k/.

I gn' a brånmint d' rujhes avou ç' mot. Li mî sreut d' vir tot çoula, tos les cwate : https://wa.wikipedia.org/wiki/Uzeu_copene:Lucyin#Kirgizistan

--Èl-Gueuye-Noere (copene) 17 d' octôbe 2020 a 20:45 (UTC)

Deriveye = Dérivée

li viebe estant deriver li pårticipe eployî come pårticipe est adon avou -êye => derivêye

Roci, c' est pus li no d' ene "idêye" matematike, do côp, dji n' sé nén si çoula våt l' poenne d' rwaitî ça come on pårticipe erirece, minme si ç' est ç' k' on fwait e francès po ç' mot.

--Èl-Gueuye-Noere (copene) 17 d' octôbe 2020 a 20:48 (UTC)

Ossu bén e francès k' e walon, li mot vént do viebe tot passant pal pårticipe

li tchmin est ene sacwè insi:

deriver ene fonccion -> ene fonccion k' a stî derivêye (p.e.) -> ene fonccion derivêye (p.e. divnou addjectif) -> ene derivêye (addjectif divnou sustantif)

c' est foirt corant; tos les sustantifs ki finixhèt avou -rece sont etimolodjicmint des addjectifs par egzimpe; li no n' est pus dit, eyet l' addjectif prind valixhance di sustantif; metans ene sacwè come toele schoumrece (ene toele po schoumer l' laecea) -> schoumrece

Fwait ! (vir roci : https://wa.wikipedia.org/wiki/Derivêye) --Èl-Gueuye-Noere (copene) 19 d' octôbe 2020 a 17:30 (UTC)

Riveye = Intégrale

Dji n' comprind nén vosse mot; il est fwait so ké bodje ?

Notez k' sol DTW i gn a ddja integrålmint; do côp integråle (sustantif femrin) sereut lodjike, avou èn addjectif integrå (carcul integrå metans)

--Srtxg (copene) 17 d' octôbe 2020 a 14:52 (UTC)

Dj' esteu nén seur po "integråle". Di pus, ene integråle est l' invierse d' ene deriveye. Do côp, dj' aveu pinsé k' ç' esteut mî di disfacer l' betchete "de-". K' e pinsoz-vos ?

--Èl-Gueuye-Noere (copene) 17 d' octôbe 2020 a 20:51 (UTC)

A, "rivêye" come contråve di "disrivêye" cwè...

Mins si va assez bén avou l' betchete dis-, notez k' dins "derivêye" c' est nén ç' betchete la.

"deriver" vént direk do latén "derivare"; etimolodjicmint, candjî l' cours d' ene aiwe: de + rivus, eyet fwait viebe; dj' ô bén, e walon ça sereut ene sacwè come *dis-rixhler.

Mins i gn a bén lontins k' on ritrouve pus les bokets dins l' mot, eyet el fåt vey come on bodje da lu (d' ostant pus ki l' sinse s' a specialijhî: "vini di, esse li cåze di")

Come c' est des nos d' operåcions matematikes, dji sereu po prinde "integråle" et "derivêye"; c' est çou k' les djins eployrént spontanêymint (come dins tos ls ôtes romans lingaedjes) et ki sereut compris do côp (ene sacwè foirt impôrtante çoula, pol motlî tecnike).

Ene ôte sacwè, li betchete dis- djel wådreut po des accions ki sont vormint li disfijhaedje ou fijhaedje å rvier di l' accion sins l' betchete (come "fé et disfé"); nén po ene accion ki s' pout fé sins k' l' ôte åye sitî fwaite. Dins les operåcions matematikes, i n' a nén mezåjhe d' aveur fwait d' aprume ene acdicion po poleur fé en soustraccion, do côp eployî "dizacdicion" n' est nén ene boune idêye.

Srtxg (copene)

Ç' esteut djustumint po l' fwait k' on "disfé" ene derivêye, dj' ô bén k' on fwait l' tchimwin årvierde, ki dj' aveu askepyî "rivêye".

Taiss k' åy ki po, på egzimpe, soustraccion, dji n' va djamåy dire *dizacdicion. Dj' aveu uzé cisse betchete paski roci, ç' est èn uzaedje pårticulî.

Motoit k' on poreut wårdé les deus mots "rivêye" ey "integråle" ? Minme si l' côp del betchete "-dis" roci est ene mitan ehalisse cwand on-z aveuri l' etimolodjeye.