Èl-Gueuye-Noere

Les copinaedjes di dvant ont stî årtchivés e Uzeu copene:Èl-Gueuye-Noere/Archive 1 li 2020-12-29.

Adon, eployî avou li "cåzu pårticipe erirece" "revoye":

il a morou = il est revoye / il a raler = il a ndalé/ il est dalé = il est ndalé

(les 2 dierins, avou l' viebe "esse" n' estént eployîs k' e Coûtchant walon; ôte pårt: avou "awè", avou l' viebe "esse", on meteut "revoye").

(po les notûle biyografikes so Wikipedia => nén il *a revoyî)

Bondjoû Lucyin,

Dank traze côps po l' esplicaedje. Dji va candjî tot çoula sol Wikipedia, adon.

Amiståvmint,

Èl-Gueuye-Noere

Bondjoû Èl-Gueuye-Noere,

Porîz m' dire, sins cachî a sawè ké mot k' c' est, comint vos scrirîz e-n AFE l' eredjistrumint shuvant :

Bondjoû Reptilien,

Dj' ô l' mot "foyant" ubén "foeyant" ; dj' ô bén prononcî come çoula [fojã] u come çoula [fəjã]. K' est-ç' ki ç' est k' l' AFE ?

Dj' espwer vos awè bén aidî.

Amiståvmint,

Èl-Gueuye-Noere

Merci bén. Dji fwai ene pitite esperyince avou sacwantès djins, walones et nén walones, po vey comint ele sicrijhnut on mot e-n AFE (Alfabet Fonetic Eternåcionå ; e francès API : Alphabet Phonétique Internationale) tot n' s' aspoyant ki çou k' elle oynut, sins s' leyî cdure på scrijhaedje. I gn aveut nén d' boune u d' mwaijhe response, mins c' est bén l' mot foyant ki vs av ricnoxhou.

Asteure ki vs avoz respondou, est çki vs dirîz k' ça s' poreut ki ça soeye [fo.y.ɑ̃] avou 3 pîs, on /y/ (son U) al plaece d' on yode, et /ɑ̃/ al plaece di /ã/ ? Ni respondoz k' si vos cnoxhoz assez bén l' AFE.

Erratum : po [fojã], dji voleu sicrire [fɔjã].

Dji n' conoxhe nén foirt l' AFE po responde a vosse dierinne cwesse ; dji n' sai soulmint li léjhou yet l' escrire, mins les kinoxhances teyorikes m' dimannut ledjirmint on sicret po mi.

P.S. : Ç' est nén åjhey d' escrire sacwants sons avou l' taprece nerén. XD

Gn a rén avou ça, c' est ddja bén d' awè sayî d' responde a çou ki vs avoz plou. Dji tén conte di vost erratum.

Bondjoû,

Vos av eployî c' mot la so Wikipedia, a w:Python (lingaedje éndjolike). Ça vout dire cwè : EN. scripting (language), F. langage de script ?

Bondjoû,

Oyi, onk des sourdants dit k' ç' est on "langage de scripting" (come e-n inglès). Pol walon, dji l' a ratourné come on-z a ratourné li mot "parking" på "parkigne".

Amiståvmint,

Èl-Gueuye-Noere

C' est nén l' minme sacwè.

E-n inglès l' cawete -ing sieve a fé des addjectifs ki vlèt dire "tot fjhant/ki fwait/ki sieve po X" (eg: scripting = that is used for scripts).

Mins on n' fwait nén des mots walons avou ene sifwaite cawete (on -rece; po des sfwaits construjhaedjes).

I gn a eto, en inglès (come dins bråmint di lingaedjes) des addjectifs eployîs come sustantifs (dj' ô bén, li sustantif n' est pus metou, la ki "tot l' monde sait" di cwè on djåze. C' est l' cas po "a parking space" => "a parking".

Et pa des côps, on-z a calké ces mots la (bén sovint tot passant på francès etur les deus), avou ene calcêye cawete "-igne". Mins en inglès "scripting" n' est nén eployî di cisse manire la; "scipting" c' est seulmint "the act by which something is scripted" ; do côp on n' pout nén aveur "scriptigne".

Po "scripting language", i l' fåt vey come ene unité ; paski "scripting language" a on sinse diferin (pus stroet) ki "scripting" + "language". E walon "scripting language" est ratourné (dispoy ddja on bon moumint) pa "lingaedje di scripe" dins les ratournaedjes éndjolikes.

Do côp, li Python n' sieve nén a fé då "scriptigne", mins bén a fé des "lingaedjes di scripes" ?

Neni, Python est l' no d' on lingaedje di scripe (end a ds ôtes, come PHP, bash, perl,...).

On lingaedje di programaedje est ene shûte di mots ki, avou ene sintacse dinêye , permetèt di fé des accions so ene copiutrece. End a des deus sôres :

• les cis k' on doet copiler (dj' ô bén, li tecse do programe doet esse cviersé e lingaedje machine po poleur roter)
• les cis ki polèt roter direk a pårti do tecse (on dit k' c' est des lingaedjes eterpretés)

On scripe c' est on tecse del deujhinme sôre; avou ene idêye pa drî eto ki l' tecse etir n' est nén foirt compliké (kékès 100innes di royes å pus; si ça dvént pus gros ci n' est pus on scripe, mins on programe).

On scripe c' est po fé ene pitite bouye.

Vocial si definixha sol wiccionaire e-n inglès:

A file containing a list of user commands, allowing them to be invoked once to execute in sequence.

(li mot a eto des ôtes sinses; e walon ça vout dire ossu metans li tecse po discrire ene sinne di cinema; ey ossu çou ki fwait on sistinme di scrijhaedje (did la l' no do module Module:Scripe )

Vos avoz atåvlé Kirkizistan :

Sol wikipedia et ds ôtes ratournaedjes di pays, on-z a ddja eployî Kirguiztan.

Dins l' corijdrece dj' aveut meto kirguiz pol lingaedje, eyet come adjectif (avou kirguize pol femrin)

Les cossounes do no natif, eyet e rûsse avou, c' est K-G-Z; do côp dji croe ki ça sereut mî d' wårder l' son /g/ pol deujhinme cossoune purade ki /k/.

I gn' a brånmint d' rujhes avou ç' mot. Li mî sreut d' vir tot çoula, tos les cwate : https://wa.wikipedia.org/wiki/Uzeu_copene:Lucyin#Kirgizistan

--Èl-Gueuye-Noere (copene) 17 d' octôbe 2020 a 20:45 (UTC)

Dji l' a metou avou on ristitchî "i" dins l' cawete (-istan), come po Cazaxhistan; do côp, les rujhes n' egzistèt pus, la k' i gn a asteure ene voyale pa drî tchaeke cossoune : Kirguizistan.

Oyi. Cisse payîs a totplin d' ortografeyes e walon (cénk ubén shijh, ene sacwè dins l' djinre), k' al fén on n' sait pus bén lon. :-D

Bondjoû,

Dji n' comprind nén ç' mot la k' vos eployîz dins vosse dierin årtike; ké loyén fjhoz avou l' foete ? cåze del ratourneure « c' est pår li foete » ? --Srtxg (copene) 27 di decimbe 2020 a 00:20 (UTC)

Bondjoû,

E walon cwand on djåze di politike, li "foete" vout dire les extrêmes : foete gåtche + foete droete. E francès, les extrêmes gauche et droite sont kécfeye lomés gauche et droite radicales. Do côp, ç' est po çoula ki dj' a askepyî "si foetiser" come noûmot pol idêye di se radicaliser.

--Èl-Gueuye-Noere 27 di decimbe 2020 a 11:50 (UTC)

Dji n' a måy oyou foete (/fø:t/, /fwɛt/) eployî come ça;

et ça n' pôreut nén, la ki foete est on no, nén èn addjectif ou adviebe, i n' pout nén cwålifyî directumint èn ôte no.

li foete (on foete, c' est omrin), c' est on boket do coir, ki distrût les tocsines; dins ds ôtes lingaedjes: en=liver, es=hígado, fr=foie.

Çou k' dj' a ddja veyou (Lucyin l' eploye) c' est foite droete, foite hintche; avou foite (/fwɛt/, /fwat/, /fo:ʀt/, /fu:ʀt/), femrinne cogne di l' addjectif foirt; eployî ossu advierbirmint po rafoirci l' sinse d' èn ôte addjectif (cial hintche, droete c' est des sustantifs, mins ki vnèt d' èn addjectif, on n' pôreut nén fé çoula avou on peur sustantif, ene foite vweteure metans n' åreut nou sinse).

adon vosse noûmot ça sereut foitizer dabôrd ?

mins l' sinse est trop wague, la ki foirt, come adviebe, ni dene nén on sinse, djusse dire k' on sinse (k' est dné par èn ôte mot) est foirt.

Oyi, ç' est ene flotche ortografeye. Dji voleu bén scrire foite gåtche/hintche yet foite droete come Lucyin fwait.

--Èl-Gueuye-Noere (copene) 28 di decimbe 2020 a 15:17 (UTC)

« E francès, les extrêmes gauche et droite sont kécfeye lomés gauche et droite radicales. »

soeyans radicås, dj' ô bén, alans vey al raecene, dabôrd :

po cmincî, l' eployaedje e francès di radical avou ç' sinse la est on disvoyaedje do sinse des mots. radical ni vout nén dire, etimolodjicmint, aschativeus (k' est a l' aschate, k' est tot å boird, tot å dbout), mins vént di radix, li raecene. Come dins l' radical d'un mot, k' e walon on ratoûne pa bodje (k' est pus lon k' les raecens, mins dvant des coxhes et des foyes). Ou co dins une solution radicale, ene solucion ki va-st al raecene do problinme, et do côp l' rissoude po do bon, et nén djusse arindjî les sintomes k' on pout vey.

kimint est çki l' sinse di l' addjectif radicå (=a vey avou l' raecene, les raecenes) a polou divni on mot ki vout dire aschativeus ? Les raecenes sont tot å dbout d' ene plante, eneviè les foyes; mins dji n' pinse nén k' ça vegne di la.

Dj' a les pinses ki ç' sinse la est on calcaedje, fwait pa des gaztîs ki rcopièt sins trop tuzer, di l' uzaedje inglès. E-n inglès (copurade ezès Estats-Unis) on eploye radical d' ene manire veyowe do mwais costé, po des djins ou tuzances lon erî del mwaisse manire di fé.

Et la on comprind. Paski, låvå, il ont cisse creyance la k' i fåt todi cori eviè pus di modiernité, di candjmint, di roviance do passé. Do côp, bén seur, ene djin ki vout wårder ses raecenes, ses dujhances, ses tradicions; il est må veyou, on end a minme peu (kimint oize-t i contrudire nosse vraiye et seule voye d' alaedje e-n avant?).

Cwand les gaztîs estazunyins eployèt l' mot radical, c' est nén tant po dire des foitès idêyes, ou co des foirts adjixhmints; mins des idêyes ki vont sconte di çou k' i pinsèt ki l' Daegn etir divreut shure.

Notez k' des djins ki touwrént et macsåder plin d' djins, mins d' ene manire modiene, ni serént nén lomés radicals.

On poreut ossu, d' ene certinne manire, uzer radicå, ç' est vraiy ki dj' åreu plou pinser a çoula. E lijhant vost hagnon, dj' a creyou comprinde k' el mot radicå a tourné ([FR] évolué) po awè deus diferints sinses. Pocwè nén l' wårder, minme si ç' est on calcaedje del inglès k' a tourné ([FR] évolué) dins des ôtes lingaedjes po dire eto ene ôte idêye, ki li ci di raecene, asteure ?

--Èl-Gueuye-Noere (copene) 28 di decimbe 2020 a 15:17 (UTC)

Adon, est çki les foitès hintche et droete sont ele radicåles ?

Pa côps oyi, cwand ele si rvindikèt d' leus raecenes politikes istorikes. Pa côps neni, cwand i djhèt k' i n' ont rén a vey avou çou k' s' a passé dins l' tins, ki zels c' est ene sacwè d' novea.

Si radicalijhî, dabôrd, c' est divni radicå (ou co pus radicå).

Por mi c' est ene foirt boune sacwè; les djins, nos estans come des åbes, ci n' est k' avou des bounès foitès raecenes ki nos ns polans astamper et sopoirter les vints.

Et, nozôtes k' estans cial, a-z eployî l' walon po tuzer, n' estans ns nén radicås, di vleur wårder (ou rdischovri) nos raecinêyes, la k' po-z esse modiene i fåreut purade eployî l' inglès ?

--Srtxg (copene) 28 di decimbe 2020 a 12:10 (UTC)

On-z est eto modiene, veyånmint k' nos scrijhans li rifondou walon, cisse fôme standard ki n' egziste ki dispoy 1996 eyet k' est co etrin d' esse standardizeye. (Si mes sovnances sont bounes, il aveut falou deus siekes åzès francès yet neyerlandès po awè ene fôme standard complete). On sreut, e-n efet, pus radicå, si on scrijheut e sistinme Feller, virpus padvant-Feller.

--Èl-Gueuye-Noere (copene) 28 di decimbe 2020 a 15:17 (UTC)

Bondjoû,

Dji voe ki vos avoz metou dins vosse rîlêye di noûmots "Produjhisse = Productivisme"; mins ça n' va nén; li mot n' est nén fwait sol bodje "produre" (produjhisse ça sereut ene filozofêye del produccion), mis so "productivi(s)té" (productivisse = ene filozôfeye del productivisté; li definixha sol wiccionaire inglès dit k' c' est "li creyance ki l' productivisté economike ki pout esse muzurêye est l' såme di tote organizåcion del djin")

(li mot "productivi(s)té" lu-minme ni shonne nén co esse dins les motîs; i fåreut tchoezi l' cawete -ité (productivité) ou -isté (productivisté); dj' a ptchî cisse dierinne ;-) )

--Srtxg (copene) 23 d' decimbe 2020 a 16:14 (UTC)

Ttafwait, dji m' a trompé el scrijhant. Dji va candjî çoula.

--Èl-Gueuye-Noere (copene) 23 d' decimbe 2020 a 18:40 (UTC)

Dji n' comprind nén vosse mot; il est fwait so ké bodje ?

Notez k' sol DTW i gn a ddja integrålmint; do côp integråle (sustantif femrin) sereut lodjike, avou èn addjectif integrå (carcul integrå metans)

--Srtxg (copene) 17 d' octôbe 2020 a 14:52 (UTC)

Dj' esteu nén seur po "integråle". Di pus, ene integråle est l' invierse d' ene deriveye. Do côp, dj' aveu pinsé k' ç' esteut mî di disfacer l' betchete "de-". K' e pinsoz-vos ?

--Èl-Gueuye-Noere (copene) 17 d' octôbe 2020 a 20:51 (UTC)

A, "rivêye" come contråve di "disrivêye" cwè...

Mins si va assez bén avou l' betchete dis-, notez k' dins "derivêye" c' est nén ç' betchete la.

"deriver" vént direk do latén "derivare"; etimolodjicmint, candjî l' cours d' ene aiwe: de + rivus, eyet fwait viebe; dj' ô bén, e walon ça sereut ene sacwè come *dis-rixhler.

Mins i gn a bén lontins k' on ritrouve pus les bokets dins l' mot, eyet el fåt vey come on bodje da lu (d' ostant pus ki l' sinse s' a specialijhî: "vini di, esse li cåze di")

Come c' est des nos d' operåcions matematikes, dji sereu po prinde "integråle" et "derivêye"; c' est çou k' les djins eployrént spontanêymint (come dins tos ls ôtes romans lingaedjes) et ki sereut compris do côp (ene sacwè foirt impôrtante çoula, pol motlî tecnike).

Ene ôte sacwè, li betchete dis- djel wådreut po des accions ki sont vormint li disfijhaedje ou fijhaedje å rvier di l' accion sins l' betchete (come "fé et disfé"); nén po ene accion ki s' pout fé sins k' l' ôte åye sitî fwaite. Dins les operåcions matematikes, i n' a nén mezåjhe d' aveur fwait d' aprume ene acdicion po poleur fé en soustraccion, do côp eployî "dizacdicion" n' est nén ene boune idêye.

Srtxg (copene)

Ç' esteut djustumint po l' fwait k' on "disfé" ene derivêye, dj' ô bén k' on fwait l' tchimwin årvierde, ki dj' aveu askepyî "rivêye".

Taiss k' åy ki po, på egzimpe, soustraccion, dji n' va djamåy dire *dizacdicion. Dj' aveu uzé cisse betchete paski roci, ç' est èn uzaedje pårticulî.

Motoit k' on poreut wårdé les deus mots "rivêye" ey "integråle" ? Minme si l' côp del betchete "-dis" roci est ene mitan ehalisse cwand on-z aveuri l' etimolodjeye

li viebe estant deriver li pårticipe eployî come pårticipe est adon avou -êye => derivêye

Roci, c' est pus li no d' ene "idêye" matematike, do côp, dji n' sé nén si çoula våt l' poenne d' rwaitî ça come on pårticipe erirece, minme si ç' est ç' k' on fwait e francès po ç' mot.

--Èl-Gueuye-Noere (copene) 17 d' octôbe 2020 a 20:48 (UTC)

Ossu bén e francès k' e walon, li mot vént do viebe tot passant pal pårticipe

li tchmin est ene sacwè insi:

deriver ene fonccion -> ene fonccion k' a stî derivêye (p.e.) -> ene fonccion derivêye (p.e. divnou addjectif) -> ene derivêye (addjectif divnou sustantif)

c' est foirt corant; tos les sustantifs ki finixhèt avou -rece sont etimolodjicmint des addjectifs par egzimpe; li no n' est pus dit, eyet l' addjectif prind valixhance di sustantif; metans ene sacwè come toele schoumrece (ene toele po schoumer l' laecea) -> schoumrece

Fwait ! (vir roci : https://wa.wikipedia.org/wiki/Derivêye) --Èl-Gueuye-Noere (copene) 19 d' octôbe 2020 a 17:30 (UTC)