Wiccionaire

walon

Loukîz eto : Walon.

Walon (Rifondou) candjî

Etimolodjeye candjî

 Loukîz a : « Walon ».

Prononçaedje candjî

Sustantif candjî

singulî pluriyal
walon walons

walon omrin (cåzu todi singulî)

  1. (lingaedje) mancî lingaedje roman cåzé, divinltins, so on grand boket del Walonreye, eyet co scrît beazebén å djoû d’ ouy pa les waloneus.
    • Efants d' Måmdiy, mintnans bén nosse lingaedje
      Come nos vîs peres, djåzans todi walon — GBod (fråze rifondowe). (Guillaume Bodet)
    • Li walon, c’ est l’ lingaedje do cour.
    • Cok sins l’ walon, cok sins sporons.
    • Li walon, c' est ene langue come li francès; i n a cwate diyalekes — li lidjwès, li namurwès, li et carolo et li lussimbordjwès (Basse Årdene) — ki s' ravizèt come fré et sour — Jean-Claude Somja (fråze rifondowe et rarindjeye). (Jean-Claude Somja)
  2. accint d’ ene coine del Walonreye, k’ on î djåze on roman lingaedje (ossu bén l’ vraiy walon ki l’ picård).
    • Dji comprind tos les walons.
    • On djheut adon : « motî walon d’ Mont ».
  •  
    Banire « djåzans walon ».
  •  
    Etikete dås Relîs Namurwès.
  •  
    live sol walon avou on tite e walon
  •  

Parintaedje candjî

(minme sourdant etimolodjike)

Mots d’ aplacaedje candjî

Rilomêye do mot candjî

Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke

Ortografeyes candjî

Divant 1900 :
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : O0, O3, O4, O101, S33

Ratournaedjes candjî

lingaedje cåzé toplin, davance, el Walonreye

Addjectif candjî

singulî pluriyal
omrin walon walons
femrin padrî walone walones
femrin padvant walone walonès

walon omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no) (mins cåzu todi padrî)

  1. a vey avou l’ lingaedje del Walonreye.
    • I nos fåt disfinde nosse bea lingaedje walon — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
    • Li soce si loméve « les walons scrijheus d’ après l’ Ban-bwès ».
    • C' est des scolaedjes sol croejhete walone.
  2. a vey avou les Walons u avou l’ Walonreye.
    • Li tuzance walone.
    • … å mitan d’ nosse payis walon, so Sambe.
    • Enute, on n’ cåze pus voltî del Redjon walone.

Notule d’ uzaedje candjî

Li plaece normåle di l' addjectif, come tos les ôtes addjectifs di nåcionålité, c' est padrî l' sustantif. Mins gn a yeu ene uzance ki s' a fwait dins les anêyes 1980 d' el mete padvant dins des motires (soce des «Walons Scrijheus d' après l' Banbwès»=, come dins l' vî tins, avou l' addjectif «roman» (Roman Payis).

Mots d’ aplacaedje candjî

Rilomêye do mot candjî

Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke

Ortografeyes candjî

Divant 1900 :
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :

Ratournaedjes candjî

a vey avou l’ lingaedje walon, u les djins u l’ payis

Waitîz eto candjî

Prin del pådje «https://wa.wiktionary.org/w/index.php?title=walon&oldid=378672»