Wiccionaire

houte

Walon (Rifondou) candjî

Etimolodjeye 1 candjî

Tayon-bodje latén « ŭltra » (pus lon) ; etroclaedje del cossoune H (riprezintant H, Y ou W) metowe å cmince po ristoper l’ ahiket (dji so-h/y/w-oute) ; cisse consoune la ni s’ wåde nén sovint dins les mots d’ aplacaedje (totoute, Outruwåtche, Outwårtchene, Doutrupont).

Prononçaedje candjî

Adviebe candjî

houte (nén candjåve)

  1. (dins l’ espåce) arivé pus lon ki l’ coron.
    • Nos estans houte : waitîz : li bwès est padrî nozôtes.
    • Cwand on dit « il est houte », ça vout dite ki l’ feme s’ a-st acoûtchî. — Motî Toussaint (fråze rifondowe).
    • Cwand deus grossès eures pus tård, li messe fourit tolminme houte … — Paul-Henri Thomsin, ratournant "Li vî bleu" da François Walthéry & Raoul Cauvin, 2011 (fråze rifondowe).
  2. (dins l’ espåce) åd triviè.
    • Nosse pitit payis est trop stroet ; on pixhreut houte e pixhant droet. — Julien Colson (fråze rifondowe).
  3. (dins l’ tins) fini, passé.
    • On n’ boutéve les veas å tchamps ki cwand les foirt tinrès fôrêyes estént houte. — JJGbv, p. 82 (fråze rifondowe).
    • I fåt les Croes houte po-z awè do bon tins. — Motî Alphonse Massaux (fråze rifondowe).
    • Et nosse Jilbert s’ aveut metou a teter… teter, … teter, goirdjî. Si foirt et si bén ki l’ ivier esteut houte, et k’ il esteut todi la, po l’ plaijhi d’ ses parints. — Jacques Desmet, On Sånî a pårt.
  4. (dins l’ tins) (pus stroetmint) presse a mori.
    • Dji so houte, (mes djins ; vos m’ vénroz bénrade eterer). — Motî Pirsoul (fråze rifondowe).
  5. (dins l’ tins) (pus stroetmint) distindou tot cåzant d’ on feu.
Piceures di croejhete candjî

Pout esse riwaitî come sipitron, cwand i s’ aplake a on viebe avou ene idêye d’ alaedje pus lon l’ i n’ åreu falou ou passaedje åd triviè. Passer houte, bouxhî houte, bouter houte. — Motî Haust (fråze rifondowe).

Ratourneures candjî
  1. si tene k’ on voet houte
  2. çou k’ est houte est houte
  3. i n’ si fåt nén vanter d’ ene bele djournêye s’ ele n’ est nén co houte
Mots d’ aplacaedje candjî
Sinonimeye candjî
Ortografeyes candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes candjî
arivé pus lon ki l’ coron
fini

Divancete candjî

Alofômes
houte out- outru-

houte

  1. houte di (åd triviè di).
    • potchî houte li bî — Motî Toussaint (fråze rifondowe).
    • passer houte li bwès — Motî Toussaint (fråze rifondowe).
    • On-z aveut plou fé passer e tere, houte li rote, ene buze ki prindeut l’ aiwe ås arinnes di nos deus måjhons — Louis Remacle, Proses wallonnes, p. 141 (fråze rifondowe).
Ratourneures candjî
  1. li ci ki potche houte li leu potche houte li cawe
Sipårdaedje do mot candjî

Hôte Årdene

Ratournaedjes candjî
houte di  Loukîz a : houte di

Etimolodjeye 2 candjî

Tayon-bodje tîxhon « hütte » (minme sinse) (k’ a dné eto l’ francès « hutte », li neyerlandès « hut », l’ almand « Hütte », li daenwès « hytte »).

Prononçaedje candjî

Sustantif candjî

singulî pluriyal
houte houtes

houte femrin

  1. pitit bastixhaedje di coxhes po s’ î rmete cwand i fwait mwais, ou î lodjî.
    • Il ont fwait ene houte po s’ lodjî — Motî Forir (fråze rifondowe).
Parintaedje candjî

(minme sourdant etimolodjike)

Mots d’ aplacaedje candjî
Sinonimeye candjî

cahoute, houbete, houtrê

Mots vijhéns candjî

cabane, barake, cåze, åvrûle, wåmire, cotche

Ortografeyes candjî
Divant 1900 :
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : C65, E165, S117 (såf motoit dins « a houte »)
Ratournaedjes candjî
sinse do mot k’ est ratourné  Loukîz a : cahoute
Prin del pådje «https://wa.wiktionary.org/w/index.php?title=houte&oldid=391724»