hepe
Walon (Rifondou)
candjî
-
Hepes so on blokea. -
Hepe cwårrece (a droete) et hepe findrece (a hintche).
Etimolodjeye candjî
Tayon-bodje vî francike * « happja » (minme sinse) mot cité dins l’ FEW 16 144b (lére).
Prononçaedje candjî
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /hɛp/ /ɛp/ /hap/ /ap/ ; miersipepieuzmint e l’ notule ALW 1.49 ; (H prumrece)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /hɛp/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif candjî
| singulî | pluriyal |
|---|---|
| hepe | hepes |
hepe femrin
- usteye des bokions, avou on taeyant d’ fier d’ on costé, metowe so on mantche, fwaite po finde u po côper.
- L’ abateu a rpassé si hepe, i va abate on grand plope.
- Dji lyi fin l’ tiesse d’ on côp d’ hepe, el ci ki m’ vôreut aprinde èm mestî d’ boskiyon. — René Painblanc.
- On-z atake a-z abate al hepe d’ on costé, pu on s’ adjnoye, et rceper d’ l’ ôte costé. — Motlî d’ Tchonveye.
- Les côps d’ lådje hepe bouxhnut e bwès,
Té l’ mouvmint d’ on metronome
Dinant tot si epoltaedje a l’ ome. — Pierre Lazard.
- (pus stroetmint) hatche des tchårlîs et des mnujhîs, des tcherpetîs avou on court mantche et on arondi taeyant, plat d’ on costé, po cwårer les bwès.
- Les hepes ni s’ rawijhèt ki d’ on costé ; l’ ôte est plat. — Ernest Benoit.
- on tchèsse on cougnèt d’ bwès al liesse dèl hèpe po fé sèrer l’ mantche — Motî Haust.
Ratourneures candjî
- fé ene sacwè al hepe : nel nén fé comifåt. On dit eto : fwait al fonne.
- hårder s’ hepe
- bate s’ hepe
- afiler s’ hepe
Parintaedje candjî
Mots d’ aplacaedje candjî
- hepe cwårrece, hepe al buze hepe plate d’ on costé po cwårer les bwès.
- hepe-tchape
Sinonimeye candjî
Dizotrins mots candjî
Ortografeyes candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes candjî
usteye po côper do bwès
fé ene sacwè al hepe
Francès : faire quelque chose grossièrement
Waitîz eto candjî
Lijhoz l’ årtike hepe so Wikipedia.