berdouxhî

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Tayon-bodje latén « brittus » (Burton), cåzer come on Burton (rl a: aberteke, ebertaker), do minme sourdant k’ el galo « berdasser », li pweturlin-sintondjès « brdassàe », evnd.

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /bɛʀ.du.ˈʃiː/ /bɛʀ.du.ˈʃi/ (waitîz cial ådzo e hagnon «ortografeye»)
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /bɛʀ.du.ˈʃiː/
• Ricepeures : nén rcepåve

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	berdouxhe
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	berdouxhîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	berdouxhans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	berdouxhnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	berdouxhrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	berdouxhive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	berdouxhe
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	berdouxhî
Ôtes codjowaedjes	come waitî

berdouxhî (v. sins coplemint)

1. cåzer on lingaedje k' on n' comprind nén; må cåzer on lingaedje etrindjir.
   • I berdouxhe on pôk l’ almand — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
2. # cåzer bråmint, mins po dire tolminme cwè.
   • I berdouxhnut bråmint dtrop po dire totès verités — Félicien Barry (fråze rifondowe).
   • Il esteut sô, foirt, minme, et i berdouxhive a lu-minme : Leyon Cranasse a stî tchampete pa amour — Félicien Barry (fråze rifondowe).
3. cåzer tot grognant, et k’ on n’ vos etind nén.
   • Cwè çk’ i berdouxhe co la ? — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
4. fé do brut.
5. fé do brut tot toumant (dins les montêyes).
   • L' ome a berdouxhî bonzet roed al valêye des montêyes do lahôt — Motî Gilliard (fråze rifondowe).

Sinonimeye

må cåzer on lingaedje etrindjir

• tchamårder
• Loukîz a : «Motyince:cåzer ene langue k’ on n’ comprind nén/walon»

Ortografeyes

E rfondou walon :

• berdaxhî : R9 ^(lére), R10 ^(lére)

Ratournaedjes

berdeler

• Francès : bavarder ^(fr)

må cåzer on lingaedje etrandjî

• Francès : baragouiner ^(fr)

dire tolminme cwè

• Francès : déconner ^(fr), débloquer ^(fr), rabâcher ^(fr)

cåzer tot grognant, et k’ on n’ vos etind nén

• Francès : maugréer ^(fr), bougonner ^(fr)

Sourdants

Rifondaedje:

• Bate di dvizes
• So Berdelaedje
• ALW6 p. 311 notule 7