rashir : Diferince etur modêyes
Contenu supprimé Contenu ajouté
m rahoucas |
m repl. otom. modeles sourdants: {{MoHa}} -> {{s-rif|E1}} |
||
Roye 1:
== {{L|wa}} ==
=== {{H|etimolodjeye}} ===
{{V}} «[[ashire]]», {{bet|ri|v|wa}}
=== {{H|Pr}} ===
* {{WAFE}}
** {{prcoi}}
** {{pzc}} {{AFE|
* {{Ric|ra·shire}}
=== {{H|Vi|wa}} ===
{{-codisr-|[[rashî]]|[[rashioz]] / [[rashidoz]]|[[rashians]] / [[rashidans]]|[[rashidnut]]|[[rashirè]]|[[rashieut]] / [[rashideut]]|[[rashide]]|[[rashît]] / [[rashiou]]}}
{{~}}
<B>I.</B> [v.c.]
# rimete ashid (ene sakî ki n' l' esteut pus).
#* Dj' el vans rashir dins l' fåtûle.
#* Rashidoz lu so s' sele.
#: {{lang|fr|F. rasseoir.}}
# (mot d' cortijhî) mete (des legumes) coûtchî dins ene fosse, ene parfonde roye, po les wårder.
#* Il ont rashid tos leus poreas dins ene fosse po l' ivier.
#* Ass ddja rashid tes andives e t' cåvå?
#: {{lang|fr|F. coucher.}}
# marker so on redjisse, mete so papî, scrire ene sadju la k' tertos l' pout vey.
#* Rashidoz ci cwitance la e redjisse.
#* Avoz vs rashid les contes å live ?
#* On sôbricot, u on såvadje no, c' est on no k' on vs dene et k' on vos houke avou, mins ki n' est rashid nole pårt.
#* C' esteut l' vî scretaire comunå k' aveut fwait les fåtes tot rashidant nosse pa ([[M. Hicter]]).
#* Dji m' ashideu dvant l' pitite tåve wice ki nos rashidéns nos scrijhaedjes {{GSim}}.
#: On dit eto: escrire.
#: {{lang|fr|F. inscrire, coucher par écrit.}}
#: {{rato}}fé rashir èn efant{{/rato}} fé marker s' no et si date di skepiance, et si stok di famile al comene.
#: {{lang|fr|F. déclarer à l'état-civil.}}
#: {{rato}}esse rashid avou les baståds{{/rato}} èn pont aveur di pa di cnoxhou dins les redjisses del comene.
#* Clô t' djaive: t' es rashid do costé des baståds; on n' sait d' la k' t' es, et cwand t' es revoye, t' as co deus eures a roter {{s-rif|E1}}.
#: {{rato}}rashir ene vinte å cadasse{{/rato}} li fé mete å no do novea prôpietaire.
#: {{lang|fr|F. enregistrer.}}
# riscrire ôte pårt, riscrire comifåt.
#* Vos dvrîz rashir les contes di 2001-2002.
#: Loukîz a : [[aveuri]], [[acertiner]].
#: {{lang|fr|F. transcrire, remettre en ordre, vérifier.}}
# sicrire en èn ôte lingaedje.
#* Li tite c' est: "L' imitåcion d' Djezus-Cri, rashiowe e walon lidjwès", et l' rashideu, c' est l' tchenonne Jean Bosly.
#: rl a: [[ratourner]], [[translater]].
#: {{lang|fr|F. traduire.}}
# (mot d' oujhene di stofe) rassonrer (ene machine).
#* I fåreut rashir les gades del plocteuse (J. Wisimus).
#: rl a: [[rashidrece]].
#: {{lang|fr|F. remettre en ordre, en service.}}
# (mot d' cinsî) rôler (ene tcherwêye tere)
#* On rashît ene tere po-z espaitchî l' viermiyaedje.
#: {{lang|fr|F. rouler, tasser.}}
# (mot d' marixhå) rimete on fier a on tchvå, cwand on lyi a yeu rtaeyî l' pî.
#* Asteure, i fåt rashir li fier.
#: {{lang|fr|F. reposer.}}
#: {{rato}}rashir on fier a ene sakî{{/rato}} vini berdeler avou leye, li tins k' el fier a ristinde rafroedixhe.
#* Onk di ces djoûs, dji vs irè rashir on fier ([[Motî d' Vervî|J. Wisimus]]).
#: {{lang|fr|F. faire un brin de causette.}}
# {{imådjreçmint}} decider d' ene sacwè k' on-z a bén tuzer.
#* So cwè avoz rashid vosse diyagnostik, docteur ?
#* C' est målåjhey di rashir on neute djudjmint.
#: Loukîz a : [[astoker]], [[clawer]].
#: {{lang|fr|F. poser, fixer.}}
<B>II.</B> [v.s.c.]
# rafroedi, et divni pus deur, tot djåzant do pwin.
#* Li pwin cmince ddja a rashir.
#* Leyîz rashir li pan divant d' l' edåmer.
#: {{lang|fr|F. refroidir, reposer, devenir rassis.}}
# rafroedi.
#* Leyîz rashir li fier a ristinde.
# disgonfler, tot cåzant del påsse k' a lvé.
#* Ratindoz disk' a tant k' el påsse soeyaxhe rashiowe.
# s' ashir, si rpoizer.
#* I n' a nén yeu l' tins d' rashir, k' on l' a fwait xhamter.
#: rl a: si rschaper.
# leyî rpoizer on likide k' est brouyî.
#* Leyîz lu rashir, vosse cafè, après, vos åroz do clair padzeu {{s-rif|O0}}
#* Por mi, ci tonea d' bire ci doet co rashir sacwants djoûs.
#: {{lang|fr|F. décanter, reposer.}}
#: {{rato}}fé rashir el laecea dins les téles{{/rato}} li leyî ene nute, po rascode li crimme k' årè monté ådzeu.
# prinde li gosse des plantes ki sont dins l' aiwe, tot djåzant do té.
#* Metoz m' rashir on bon té d' tiyoû.
#: {{lang|fr|F. infuser.}}
# (mot d' cinsî, di terasseu) si [[baler]], tot cåzant d' ene tere k' a stî rmouwêye.
#* Leyîz rashire ci boket la divant d' el semer.
#* I fåt k' les teres rashidénxhe, divant d' fé ene terasse.
#: {{lang|fr|F. se tasser.}}
#: {{rato}}leyî rashire ene rote{{/rato}} (mot d' bouteus ås rotes) leyî baler l' arotchmint, divant d' mete les coûtches di dzeu.
<B>III.</B> <FONT COLOR="#ff0000">si rashir</FONT> [v.pr.]
# s' ashir, dabôrd k' on-z esteut rastampé.
#* Vos vs ploz rashire, asteure k' on-z a tchanté l' tchant des Walons.
#* Rashî tu ene miete; t' as bén l' tins di dmorer on moumint avou nozôtes, taiss, insi ([[Motî d' Bouyon|F. Twisselman]]).
#* Vinoz vos rashir dilé l' feu {{s-rif|O3}}
#* Vén s' ti rashir one miete, t' end a fwait assez.
#* Rashidoz vs on moumint, vos n' avoz nén si håsse (J. Wisimus).
#: {{lang|fr|F. se rasseoir, se reposer.}}
# dischinde a tere, tot djåzant d' èn oujhea, d' èn avion, d' on dragon volant.
#* El pidjon s' a vnou rashir sol toet {{s-rif|O3}}
#* L' avion s' a stî rashir dins les steules {{s-rif|O4}}
#: Loukîz a : [[rabate|si rabate]].
#: {{lang|fr|F. atterrir, se poser.}}
# (mot d' éndjolisse) ariver so ene éndjole, tot djåzant d' on fitchî ki voyaedje so les fyis.
#* Li vude fitchî (avou 0 Ko) s' a rashiou dins on ridant esprès po ls evoyaedjes {{s|LM}}
# trover ene novele djîsse.
#* Eyou çk' i l' a-st evoyî s' rashir ? {{s-rif|O0}}
#* Il a stî binåjhe assez di s' aler rashir dilé s' mere {{s-rif|O4}}
#: {{lang|fr|F. se réinstaller.}}
# ridivni pus coet, tot djåzant di djins ki s' margayèt.
#* Leu bisbrouye si rashirè tote seule.
#* Leyîz l' bén påjhûle, i s' rashirè bén tot seu, dandjreus.
#: {{lang|fr|F. se tasser, se calmer.}} {{rato}}rashir les niers{{/rato}} acoeti les niers tot cåzant d' ene drouke k' on prind.
# raptiti, tot cåzant d' ene viye djin.
#* I cminçreut ddja a s' rashir.
#: rl a: si racrapoter, ratchitchî.
#: {{lang|fr|F. se ramasser, se recroqueviller, se rabougrir.}}
# divni pus clair, tot djåzant d' on likide k' esteut brouyî.
#: {{lang|fr|F. se purifier, se décanter.}}
#: rl a: [[rapurer|si rapurer]].
# si mete (a ene plaece).
#* Ci sômî la si rashirè droci sol meur.
#: {{lang|fr|F. se placer, se poser.}}
<B>IV.</B> [v. å prono, sins djin] si mete. ''I s' rashid do sonk dins les voennes do cervea.'' {{lang|fr|F. se déposer.}}
==== {{H|Pa}} ====
| |||