Contenu supprimé Contenu ajouté
Pablo (copiner | contribouwaedjes)
m Smwès
Pablo (copiner | contribouwaedjes)
m coridjaedje: lever
Roye 1:
<P><FONT COLOR="#ff0000"><B>ahiver</B></FONT> [v.c.] <B>1.</B> fé crexhe, planter, cultiver. <I>Il ahivèt del moståde.</I> <I>Il ahivèt des dinrêyes so les tienes.</I> <I>Nowè esteut-st on cultiveu, on tcherweu; c'&nbsp;est lu k'&nbsp;a-st ahivé li vegne, k'&nbsp;end a rascodou les reujhins, k'&nbsp;els a stoirdou et les fé carmoujhî po fé do vén</I> ([http://lucyin.walon.org/lv/b4v.html L.&nbsp;Mahin]). <B>2.</B> amonter, mete so pî. <I>C'&nbsp;est lu k'&nbsp;a-st ahivé ci ptite cinse la, tot seu avou s'&nbsp;feme.</I> <I>E 1887, on rmeta eshonne les hamteas tot-z ahivant li comene di Bêvurcé.</I> <I>Dins "Å raploû-tot des walons", Lorint Hendschel mostra comint, podbon, on pleut-z ahiver on diccionaire di tot l'&nbsp;walon</I>. <I>C'&nbsp;esteut tins di m'&nbsp;prumî voyaedje e Rwanda, e 1988-89, ki dj'&nbsp;a-st ahivé les pexhreyes di Mwengo</I> ([http://lucyin.walon.org/lv/b4v.html L.&nbsp;Mahin]) rl a: [[Motî:enonder|enonder]], [[Motî:escoûssi|escoûssi]]. <span lang=fr>F.&nbsp;fonder, construire, édifier.</span> <B>3.</B> fé skepyî ene sacwè ki n'&nbsp;egzistéve nén. <I>Dj'&nbsp;ahivans des moxhons sins êyes et des fleurs ki pouwèt l'&nbsp;solea</I> ([http://lucyin.walon.org/livreye/smal.html#deus G.&nbsp;Smal]). <span lang=fr>F.&nbsp;inventer, imaginer, créer.</span> <B>II.</B> <FONT COLOR="#ff0000">s'&nbsp;ahiver</FONT> [v.pr.c.] <B>1.</B> parvini a awè (on bén) pitchote a midjote. <I>A foice di spårgnî, i s'&nbsp;a ahivé ene pitite cinse dinq on viyaedje so Smwès</I> (G.&nbsp;Lucy). <span lang=fr>F.&nbsp;se construire, se bâtir.</span> <B>2.</B> [v.pr.s.c.] bén crexhe et divni stocasse, tot cåzant d'&nbsp;ene plante. <I>Mes celeris n'&nbsp;sont nén co ahivés assez po les polou rpiker.</I> <I>Leyoz les s'&nbsp;ahiver cor ene ûtinne di djoûs divant d'&nbsp;fé vos pêrs</I> (A.&nbsp;Lurquin). <span lang=fr>F.&nbsp;lever, se fortifier.</span> Disfondowes: ahîver, ayîvè, ayîver, a.îver. Coinrece payis d'&nbsp;Lidje, di Nameur, di Dinant. Etimolodjeye: bodje tîxhon <span lang=de>heffen</span> (liver), betchete a- (fé lver). | <FONT COLOR="#ff0000"><B>ahivaedje</B></FONT> [o.n.] no d'&nbsp;fijhaedje et no di çou k'&nbsp;est fwait (accion et si rzultat) pol viebe "ahiver" u "s'&nbsp;ahiver", inte di zels: <I>a)</I> cultivaedje. <I>On n'&nbsp;tuze nén ki l'&nbsp;ahivaedje di coca, di hachich et d'&nbsp;pavwer fwait viker, al boune, dipus di 50 miyons d'&nbsp;djins, sovint des ptits cultiveus dins les pus pôvès coines des pus pôves payis</I> ([http://rifondou.walon.org/diswalpaedje.html#handlaedje L.&nbsp;Mahin]). <span lang=fr>F.&nbsp;culture, plantation.</span> <I>b)</I> bon crexhaedje (d'&nbsp;ene plante). <span lang=fr>F.&nbsp;bonne pousse, bonne levée, bonne croissance, bon développement.</span> <I>c)</I> cominçmint, demaraedje. <I>C'&nbsp;esteut å moumint d'&nbsp;l'&nbsp;ahivaedje del societé.</I> rl a: [[Motî:kiminçmint|kiminçmint]], [[Motî:sikepiaedje|sikepiaedje]], [[Motî:enondaedje|enondaedje]]. <span lang=fr>F.&nbsp;création, fondation, premiers balbutiements, construction.</span> | <FONT COLOR="#ff0000"><B>ahiveu</B></FONT>, <FONT COLOR="#ff0000"><B>ahiveuse</B></FONT> u <FONT COLOR="#ff0000"><B>ahivresse</B></FONT> [o.f.n.] li ci(ne) k'&nbsp;ahive ene sacwè. <span lang=fr>F.&nbsp;cultivateur, planteur, producteur (agricole); créateur, fondateur, constructeur.</span> <I>Kî çk'&nbsp;esteut dins les ahiveus del "Ranteule"&nbsp;?</I> rl a: [[Motî:askepieu|askepieu]], [[Motî:enondeu|enondeu]].</P>