Rawete:Codjowaedje do walon/shure


Codjowaedje do viebe shure
Viebe del céncwinme troke.
Môdes sins djin
Prezintrece Erirece
Infinitif shure aveur/awè shû / shuvou u shujhou
Djerondif e/tot shuvant / shujhant e-z/tot-z åyant shû / shuvou u shujhou
Pårticipe shuvant / shujhant shû / shuvou u shujhou
shuvowe / shujhowe (femrin)
Indicatif
Prezintrece Ripassé prezint
dji (dj’) shû a shû / shuvou u shujhou
ti/to (t’) shûs as shû / shuvou u shujhou
i/ele/on (il/elle/on-z) shû a shû / shuvou u shujhou
nos/dji (ns/dj’) shuvans / shujhans avans shû / shuvou u shujhou
vos (vs) shuvoz / shujhoz av(oz) shû / shuvou u shujhou
i/ele (il/elle) shuvèt / shujhèt
shuvnut / shujhnut
ont shû / shuvou u shujhou
Erirece durant Ripassé erirece durant
dji (dj’) shuveu / shujheu aveu shû / shuvou u shujhou
ti/to (t’) shuveus / shujheus aveus shû / shuvou u shujhou
i/ele/on (il/elle/on-z) shuveut / shujheut aveut shû / shuvou u shujhou
nos/dji (ns/dj’) shuvéns / shujhéns avéns shû / shuvou u shujhou
vos (vs) shuvîz / shujhîz avîz shû / shuvou u shujhou
i/ele (il/elle) shuvént / shujhént avént shû / shuvou u shujhou
Erirece Ripassé erirece
dji (dj’) shuva / shujha ava shû / shuvou u shujhou
ouri shû / shuvou u shujhou
ti/to (t’) shuvas / shujhas avas shû / shuvou u shujhou
ouris shû / shuvou u shujhou
i/ele/on (il/elle/on-z) shuva / shujha ava shû / shuvou u shujhou
ourit shû / shuvou u shujhou
nos/dji (ns/dj’) shuvîs / shujhîs avîs shû / shuvou u shujhou
vos (vs) shuvîz / shujhîz avîz shû / shuvou u shujhou
i/ele (il/elle) shuvît / shujhît avît shû / shuvou u shujhou
Futur Ripassé futurrece
dji (dj’) shurè årè shû / shuvou u shujhou
ti/to (t’) shurès årès shû / shuvou u shujhou
i/ele/on (il/elle/on-z) shurè årè shû / shuvou u shujhou
nos/dji (ns/dj’) shurans årans shû / shuvou u shujhou
vos (vs) shuroz åroz shû / shuvou u shujhou
i/ele (il/elle) shuront åront shû / shuvou u shujhou
Suddjonctif
Prezintrece Erirece
ki dji (dj’) shuve / shujhe åye shû / shuvou u shujhou
ki ti/to (t’) shuves / shujhes åyes shû / shuvou u shujhou
k’ i/ele/on (il/elle/on-z) shuve / shujhe åye shû / shuvou u shujhou
ki nos/dji (ns/dj’) shuvanxhe / shujhanxhe åyanxhe shû / shuvou u shujhou
ki vos (vs) shuvoxhe / shujhoxhe åyoxhe shû / shuvou u shujhou
k’ i/ele (il/elle) shuvexhe / shujhexhe
shuvnuxhe / shujhnuxhe
åyexhe shû / shuvou u shujhou
euxhnuxhe shû / shuvou u shujhou
Erirece durant Ripassé erirece durant
ki dji (dj’) shuvaxhe / shujhaxhe euxhe shû / shuvou u shujhou
ki ti/to (t’) shuvaxhes / shujhaxhes euxhes shû / shuvou u shujhou
k’ i/ele/on (il/elle/on-z) shuvaxhe / shujhaxhe euxhe shû / shuvou u shujhou
ki nos/dji (ns/dj’) shuvénxhe / shujhénxhe euxhénxhe shû / shuvou u shujhou
ki vos (vs) shuvîxhe / shujhîxhe euxhîxhe shû / shuvou u shujhou
k’ i/ele (il/elle) shuvénxhe / shujhénxhe euxhénxhe shû / shuvou u shujhou
Condicioneu
Prezintrece Erirece
dji (dj’) shureu åreu shû / shuvou u shujhou
ti/to (t’) shureus åreus shû / shuvou u shujhou
i/ele/on (il/elle/on-z) shureut åreut shû / shuvou u shujhou
nos/dji (ns/dj’) shuréns åréns shû / shuvou u shujhou
vos (vs) shurîz årîz shû / shuvou u shujhou
i/ele (il/elle) shurént årént shû / shuvou u shujhou
Kimandeu
Prezintrece Erirece
shû åye shû / shuvou u shujhou
shuvans / shujhans åyanxhe shû / shuvou u shujhou
shuvoz / shujhoz åyoxhe shû / shuvou u shujhou
Notule d’ esplikêyes :
  • li sene « / » schåye les diferins ådjeus a çt edroet la.
  • les djins inte åtchetes c’ est dvant ene voyale
  • li pårticipe prezintrece est rålmint eployî foû do djerondif.
  • dins l’ djerondif, li cogne tot c’ est po Lidje Hôte Årdene.
  • el deujhinme djin do singulî, c' est l' cogne camaerådrece k' est rålmint eployî.
  • dins les pronos sudjets des cåzants pluriyals, dji c’ est po Mîtrinne eyet Basse Årdene.
  • dins l’ indicatif/suddjonctif prezintrece, a l’ 3inme djin do pluriyal, les cognes -èt/-exhe c’ est po Lidje, ÅrdenSi et Cerfontinne et les cognes -nut/-nuxhe c’ est po Nameur, Tchålerwè et l’ Braibant walon.