ascoxheye

Walon (Rifondou) candjî

Etimolodjeye candjî

Do viebe « ascoxhî » avou l’ cawete « -eye ».

Prononçaedje candjî

AFE :
- diferins prononçaedjes : /as.kɔ.ˈhɛj/ /as.koː.ˈʒɛːj/ /as.koː.ˈʃiːj/ Prononçaedje a radjouter (betchfessî xh)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /as.kɔ.ˈʃɛj/
Ricepeures : as·co·xheye

Pårticipe erirece candjî

	singulî	pluriyal
omrin	ascoxhî	ascoxhîs
femrin	ascoxheye	ascoxheyes

ascoxheye femrin

femrin pårticipe erirece (fok dins ene fråze al vwès passive), do viebe : «ascoxhî».
- Ene pareye grande aiwe ni såreut esse ascoxheye ki pa èn adjeyant.

Ratournaedjes candjî

pårt. er. femrin d' on viebe ratournant «ascoxhî»

Francès : enjambée ^(fr)

Sustantif candjî

singulî	pluriyal
ascoxheye	ascoxheyes

ascoxheye femrin

distance inte les deus pîs cwand on rote.
- Et vola ki dji voe m' moniteur rivni, a grandès ascoxheyes, del tour di controle — Yvonne Gendarme (fråze rifondowe).
- On stocaesse ome, ås grossès mashales, abiyî d' on blanc cindrén, fwait sacwantès ascoxheye sol terasse — Pol Bossart (fråze rifondowe).
- Dji vôreu tant fé ene grande ascoxheye, po passer houte des djoûs sins loumire, et m' ritrover li cou el blanke nivaye ! — Paul-Henri Thomsin (fråze rifondowe).
- Portant, dj' aveu bon et må tot parey e minme tins. Sins pont fé d' brut, deus ascoxheyes padrî lu, dj' a ritnou mi alinne — José Schoovaerts (fråze rifondowe).
- Vosse bole est si ptite, derit i li Ptit Prince, ki vos è savoz fé l’ toû e troes ascoxheyes — Lorint Hendschel, ratournant « Li ptit prince ».
- I rotéve a grandès ascoxheyes— Paul-Henri Thomsin, ratournant Maigret èt l’danseûse d’å Gai-Moulin, 1994, p. 11 (fråze rifondowe).
muzeure di cisse distance la.
avanceye, progrès.
- Li prumire djin sol lune: ene pitite hope po èn ome, ene grande ascoxheye po totes les djins Modele:LM

Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

di vaici a mon m' fré, i gn a k' ene ascoxheye : c' est tot près. On dit eto: pixheye, côp d' fizik. F. à un pas, tout près. i n' est nén a ene ascoxheye près : i n' a nén peu d' è rmete. On s' a rindou conte ki les Provançots ni sont nén a ene ascoxheye près, leu "boulvård", c' esteut ene voye nén pus lådje ki les cis d' Årveye (Claire Paulet). F. exagérer. i fwait des ascocheyes di coixhî : i va rade (come onk k' est pokî et ki s' såve). F. se hâter. fé l' grande ascoxheye: a) si maryî. b) mori. li dierinne ascoxheye : li moirt.

muzurer a l' ascoxheye : hazer. F. arpenter.

l' Ascoxheye : tite d' on live e walon da Raymond Bertrand (1942). , Disfondowes: ascochèye, ascôchîye, ascôchîe, ascohîe, ascohèye, ascohêye, asgauchîye, astohêye, ascôjêye, ascôjîe.

Plaque toponymique bilingue français-wallon, à Namur.jpg