Sujet sur Uzeu copene:Srtxg

Come il est metou dvins O0 avou l' viebe cagnî et l' addjectif cagnârd, et k' on trouve eto dvins O0 les cognes cwagnî, cwagnaud, dji m' dimande s' i n' fåreut nén rashonner cagne avou cwagne. Por mi c' est Piron parey.

P.S. et po cwagnî, al kesse : c' est cwè guincheur ?

Ça vént do viebe guenchir e vî francès, k' a dné guincher (lorgner) e francès, k' a prins l' sinse di rwaitî d' triviè pask' on est måvlé. Po l' egzimpe In tch’fau cwègnau (a cwègnau O4), dj' a trové  :

Un cheval guincheur est celui qui, quand on l’approche à l'écurie, couche les oreilles, cherche ou fait semblant de chercher à mordre, et frappe du pied quand on le touche. Guincheur n’est pas synonyme de méchant, le mot chatouilleux (*) en donnerait plutôt le véritable sens. (sourdant)

(*) grincheux ?

Ça rdjond çou k' est dvins O0 a cwagnî : « regarder de côté, du coin de l’œil, à la dérobée ». cf. guincher (lorgner) e francès.

Divins G0, e picård :

cagnard : cheval qui a l'habitude de mordre, qui vient de cagner : mordre, en parlant des chevaux.

loukîz eto sol DTW les familes "caegn%" et "coign%"; kimint l' rifondrîz vs ?

Sorlon Haust (et Grangagnage), l'addj. kègnès′, cagnès′ vént do francès cagne, lu-minme di l' occitant canha (tchén), lu-minme do latén canis (tchén). C’ est don èn epront k' a prins on sinse ene miete diferin : esse come on tchén ki vout hagnî (Grangagnage dit ki hagnî poreut vnî do vî francès cagner, avou l' minme bodje cagne). L' etimolodjeye est don avou A, mins come on trouve des disfondowes avou A et È, i m' shonne kel betchfessî AE va bén. S' on shût l' fonolodjeye do Walon, li mot åreut prins ene fôme tchi-.

Po çou k' est des disfondowes aclotes avou W : cwagne et cwègne, come i gn a l' sinse di riwaitî d' triviè, dji m' dimande si ça ni rdjond nén l' bodje cwane, cwène (coine) : riwaitî del coine di l' ouy. Ça rdjond eto çou k' on trouve divins O0 avou l' viebe cwagnî. Et dji m' dimande eto si çou n' est nén m' minme afwaire po l' adviebe kegne (cwègne = kègne : O0) : ki por mi voreut dire k' est metou so ene coine, so ene inglêye, ey adon èn nén esse d' aplomb.

Et po les disfondowes cwache et cwèche, dji pinse ki ça vént do viebe cwachî (coixhî)  : esse coixhî divintrinnmint. Ça rdjond çou k' est dvins O0 : cwache avou cwachî. C' est don èn ôte mot, sinonime (po grigneus).

Çou ki fwait k' po l' sinse di grigneus, on prindreut caegne, minme si dj' trouve li scrijhaedje caegnaesse ene miete pezant ; et pol sinse di rwaitî del coine di l' ouy on prindreut l' bodje coine. I m' shonne ki c' est ddja l' voye prinjhe sol DTW.

Sol DTW dj' aveu metou çoula come propôzaedjes; sins esse pus seur ki çoula.

Vosse riwaitaedje di l' etimolodjeye di caegn- mostere bén li diferince di sinse ki dj' rissintéve mins sins vormint poleur espliker.

ça fwait ki vos frîz :

• coixhe (cwache [O4]; cwèche [O4]) : rétif, grincheux (avou pa drî ene miete l' idêye ki c' est pask' on a stî aduzé, coixhî, k' on-z a co må d' ene laide kénte... a mete eshonne avou "coixhe" (cwahe [E1]; cwèje [C8]) (sensible, douloureux au toucher, en parlaut d'une contusion, d'une foulure, d'une plaie nouvellement cicatrisée) dabôrd ?)
  • coixhî (coixhî [R9,R12]; cwahî [E1,E170]; cwachî [C9,G215,O0,O4,S117]; cwachi [C1,G215]; cwacher [G215,S117]; cwachè [G215,S117]; cochî [G215,O0,O4,O90]; cochi [G215,O2]; coché [G215])
    • coixhaedje (cwahèdje [E1])
    • coixhant, -e (cwahant [E1] / cwahante [E1])
    • coixheure (coixheure [R13]; cwaheûre [E1]; cochure [O0]; cochur' [O4]; couaheur [E177]; cwachur' [O4])
    • coixhî, -eye (cwahî [E1]; cochî [O4] / cochéye [O4])
• coigne (cwagne [O4]; cwègne [O4]) : rétif, grincheux (avou pa drî ene miete l' idêye k' on rwait ene miete di sclimboigne)
  • coignî (cwagnî [O4])
    • coignåd, -e (cwagnau [O4]; cwègnau [O4] / cwagnaute [O4]; cwègnaute [O4])
• caegne (cagne [O0]) : vexé, esse ---, bouder parce qu'on est vexé (avou pa drî ene miete l' idêye k' on est mwais, k' on hagnreut bén)
  • caegnaesse (kègnèsse [E34]; kènièsse [E34]; cagnès' [E1]; cagnèsse [E1]; cagnasse [E212]; caniess [E177])
  • caegnaesmint (cagnèssemint [E1])
  • caegnaesté (cagnasté [E212])
  • caegneus, -euse (cagneûs [E1]; câgneûs [S0])
  • caegnård, -åde (cagnârd [C1,C13,O0,O2,O4] / cagnârde [O4])
  • caegnårdijhe (cagnârdîze [C1])
  • caegnî (cagnî [O0]; cagni [O2])
  • caegnou, -owe (cagnu [C8] / cagnuwe [C8])

I dmeurrè adon ces deus la, ki dji n' so nén foirt seur:

• cwégneteûs [E34] : quinteux, acariâtre, difficile. i freut rire li pus ---.
  • => lo cogne dinreut "coignteus"; mins l' sinse purade "caegnteus", nonna ?
• kegn [R9]; caegn [R12]; kigne [O4]; kègn [O0] : di ~ : de guingois, de travers (syn. di cresse). ès tchapea est tot d' ---; i s' eva tot d' ---; i m' erwaite di ---.
  • sol wiccionaire dizo l' cogne "di caegn"; mins l' etimolodjeye est crombe ("disfondowe di coine") mi shonne-t i; c' est purade del famile di caegn- : riwaitî d' cresse come on tchén; et "on caegn di pwin" nén ene coine di pwin, mins on boket, on hagnon di pwin.
  • â, tot rlijhant vosse tecse, dji voe ki vos l' metrîz purade come "di coigne"; c' est bén ça ?

Po "caegn-", notez k' on côp k' on-z a rsaetchî les disfondowes di "coign-" i n' dimeure pus, avou [ɛ] ki les disfondowes di E34; do côp ça pôreut esse rifondou "cagn-" (come "cwate, ayir", ki sont avou [ɛ] a Vervî). Pol betchfessî "ae" i fåt ki l' son [ɛ] soeye eployî sol Levant, mins nén seulmint a Vervî). Si "di caegn" n' est nén raloyî al famile, adon clairmint i m' shonne ki l' bodje divreut esse "cagn-" (cagne, cagnaesse, cagnaesmint, ...); mins dji m' dimande si l' ratourneure "di caegn" n' est nén èn epront do picård (les cognes avou [ɛ] et minme [i] sont assez diferinnes di l' ôte famile k' a-st [a] tot avå såf a Vervî (k' a-st èn accint ki candje voltî les [a] eviè [ɛ])

Po caegne dji n' a cåzu nole dotance, come l' etimolodjeye est acertinêye. S' on l' pôreut rfonde avou cagn- ça sreut mî pinse dju.

MINS prindans asteme po cagne divins O0 (rindjî avou cagnârd), k' a-st aprume li sinse di baveure, çou ki pol FEW 2 1201-1202 est a raloyî avou coine#Etimolodleye 1 (broke d' ene biesse, latén cornu). Çoula esplicreut k' on trouve divins O0 l' sinonime cwa(r)gnaud po cagnârd (racuzinåve avou l' F. cornard, di sinse diferin). Çoula esplicreut eto l' sinse do dibout do pwin (ki rshonnreut a ene coine di biesse ? a ene baveure do pwin ?) Mins oniesmint, dji n' comprin nén l' loyén avou l' sinse di rwaitî ene miete di sclimboigne (c' est cwè l' rapoirt avou ene coine di biesse, u ene baveure ?). Ça n' candje nén l' rifondowe di cwagne [O4] et cwègne [O4], c' est todi avou -oi-, mins l' etimolodjeye leye n' est nén l' minme (nén a mete avou coine/cwén ?).

Po coixhe dji n' a cåzu nole dotance nerén.

Po les deus dierins, la i fåt cweri pus long...

@Lucyin : c' est vos k' avîz atåvlé "caegn-"; mins, come dit pus hôt, i n' a k' E34 avou on son [ɛ], do côp ça dvreut esse purade "cagn-".

A dji n' l' aveu nén veyou ci "cagne" la...

si "baveure" c' est dins l' sinse di "côpante barbôjhe" (et nén gletaedje) adon oyi, ça ireut bén avou "coine".

Po çou k' est di rwaitî di coine... c' est l' minme etimolodjeye mi shonne-t i, les stitchantès coines des biesses, eyet les coines ki fjhèt-st ene inglêye. (e djaponès eyet chinwès c' est l' minme mot eto 角 (牛角 = coine di vatche; 三角, troes coines = triyangue) ; ou, pus egzactumint, c' est l' minme po ene coine veyowe d' å dfoû (cwand on est å dfoû del måjhone), cwand on est å dvins d' ene plaece, la k' on voet l' costé "convecse", c' est èn ôte mot, 隅))

Et po caegnet ? Dji n' voe nén c' est cwè !

P.S. viye rif : kignet (R9) => cougnet (sol DTW)